Μαρία Μαραγκουδάκη: "Με την τέχνη δραπετεύεις, ξορκίζεις, εκφράζεις, και τελικά γνωρίζεις καλύτερα τον εαυτό σου."

Ο μεγάλος Δημήτρης Χορν είχε πει «Ηθοποιός σημαίνει φώς!», για εσάς ποια είναι η έννοια του ηθοποιού;

Ο ηθοποιός είναι ένας φορέας ενός νοήματος, μιας ιδέας, που πηγάζει συνήθως από ένα θεατρικό κείμενο, ποίησης ή πεζογραφίας. Ταυτόγχρονα η διαδικασία αυτή εμπλουτίζεται μοιραία από την ψυχική διαδρομή και την προσωπικότητα του, κρατώντας από το χέρι το ρόλο του, πηγαίνοντάς τον βόλτα, με το σώμα και τη φωνή του. Χρέος του ηθοποιού είναι να υπερβεί τα όρια του, να σαγηνεύσει, να συντροφεύσει το κοινό του, να απευθυνθεί στις αισθήσεις του θεατή. Καταδυόμενος στα σκοτεινά ένστικτα του ασυνείδητου, και ο ίδιος και το κοινό του λυτρώνονται. Αυτός είναι ο στόχος. Τελικά πρέπει κάτι να πάθει, να πληρώσει ένα ψυχικό τίμημα. Φλεγόμενος. Σε μια ποιότητα ονείρου, αλλά τηρώντας μια αυστηρή παρτιτούρα ασφαλείας.

Οι μέρες που ζούμε είναι δύσκολες, πώς όμως πιστεύετε ότι μπορούμε να τις κάνουμε καλύτερες;

Δύσκολες οι μέρες, και οι ώρες. Πολλοί από μας μιλήσαμε για μια ευκαιρία ενδοσκόπησης, οργάνωση του περιβάλλοντος μας, προσωπικής φροντίδας, χρόνο για δραστηριότητες που είχαμε αμελήσει, περισσότερο χρόνο με τους δικούς μας, νέους τρόπους επικοινωνίας και εργασίας. Όλα αυτά είναι χρήσιμα, καλό είναι όμως να έρθουμε σε επαφή με τα αρνητικά συναισθήματα που μοιραία δημιουργούνται σε αυτές τις πρωτόγνωρες για όλους μας συνθήκες, συναισθήματα φόβου θανάτου, αγωνίας για οικονομική επιβίωση, πένθους για τις απώλειες σε ποικίλα επίπεδα. Να απενοχοποιηθούμε, να τα νιώσουμε. Και μετά, όλα τα παραπάνω, οι νέοι τρόποι λειτουργίας μας, θα λάμψουν πιο συνειδητοποιημένοι, πιο δυνατοί.

Πώς μπορεί η Τέχνη να «φωτίσει» το σκοτάδι του εγκλεισμού;

Προσωπικά με βοήθησε πολύ το γράψιμο, ήταν κάτι που βρήκα το χρόνο να το κάνω, ολοκληρώνοντας τις μέρες του εγκλεισμού τον πρώτο μου θεατρικό μονόλογο, με τίτλο ''Το παλτό το παλιό''. Επίσης, έκανα κάποιες πρώτες σκηνοθετικές σκέψεις, ασκήσεις φαντασίας για δύο νέες θεατρικές παραγωγές. Δεν είμαι ακόμα εξοικειωμένη με πρόβες μέσω διαδικτύου, η αλήθεια είναι ότι στο θέατρο η σωματική παρουσία και ενεργοποίηση κατά τη γνώμη μου είναι πρωταρχικής σημασίας. Η τέχνη φωτίζει το σκοτάδι του εγκλεισμού για τον καθέναν μας, με τον τρόπο που ο καθένας την εισπράττει, είτε ως θεατής, είτε ως δημιουργός. Πολλοί άνθρωποι συντροφεύτηκαν από τις on line θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες, από κινηματογραφικές ταινίες, αλλά και γράφοντας, τραγουδώντας, ζωγραφίζοντας. Σε κάθε περίοδο με την τέχνη, πόσο μάλλον τώρα, με όλες τις μορφές της, δραπετεύεις, ξορκίζεις, εκφράζεις, και τελικά γνωρίζεις καλύτερα τον εαυτό σου.

Πού βρισκόσασταν πριν την πανδημία;

Την τελευταία εβδομάδα, ετοιμάζαμε μαζί με τους συνεργάτες μου την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης ''Nastasya'', από το ομώνυμο έργο του Θανάση Τριαρίδη, το οποίο θα παρουσιαζόταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα δραματοποιημένο , σε σκηνοθεσία δική μου, και σε ερμηνεία δικής μου και της Ειρήνης Κουτρουμάνου. Η πρεμιέρα ήταν προγραμματισμένη για το Σάββατο 14/03 στο θέατρο Παραμυθίας-Αλμπέρτα Τσοπανάκη. Την Τετάρτη αποφασίσαμε την αναβολή των παραστάσεων, εξαιτίας των γνωστών εξελίξεων, και λίγες ώρες αργότερα ανακοινώθηκε η αναστολή λειτουργίας και των μικρών θεάτρων. Έμεινε σε όλους μαζί με το γενικό σοκ μια αίσθηση ανικανοποίητου μετά την πολύμηνη προετοιμασία μας.

Γιατί πιστεύετε ότι όλο και περισσότερος κόσμος επιλέγει τον χώρο της υποκριτικής;

Η υποκριτική σίγουρα έλκει γιατί περιλαμβάνει και ένα τμήμα της ανάγκης του ηθοποιού να εξερευνήσει τον εαυτό του, να εκφραστεί, να επαναστατήσει, να καταγγείλει, να πει από ένα βήμα στο κοινό του, αυτό που βαθιά πιστεύει. Μέσω του κειμένου, της αισθητικής του, της ενέργειάς του, με συνεχή εργασία. Σπάνια αμοίβεται οικονομικά αναλόγως για αυτήν του την προσφορά. Στην παρούσα φάση, εν μέσω πανδημίας, οι ηθοποιοί, μαζί και με πολλές άλλες ειδικότητες καλλιτεχνών βάλλονται οικονομικά και χρειάζονται κρατική αρωγή οικονομική και κοινωνική στήριξη.

Έχετε να μας διηγηθείτε μια περίεργη κατάσταση που ζήσατε πάνω στη σκηνή;

Ναι, πρόσφατα εξαιτίας ενός προβλήματος υγείας έπαιξα με ίλιγγο σε μερικές παραστάσεις. Είχα λιγότερο έλεγχο στο σώμα μου, διαφορετική αίσθηση στο χώρο αλλά περισσότερη ευαλωτότητα. Υποκριτικά σίγουρα ήταν μια πρόκληση! Την περίοδο εκείνη συνήθιζα να σαρκάζω την κατάσταση χρησιμοποιώντας μια φράση του κειμένου-ήταν τα ''Γράμματα στη Μίλενα'', του Φραντς Κάφκα. Γύρισα στο σπίτι, ούτε κι εγώ δεν ξέρω πως, τρικλίζοντας. Κάθε φορά σκεφτόμουν πόσο είχε έρθει το θέατρο στη ζωή.

Ποια είναι τα σχέδιά σας και ποιες οι επιθυμίες σας για την υπόλοιπη χρονιά;

Η κύρια επιθυμία είναι η υγεία (σωματική και ψυχική) για όλους μας και τους αγαπημένους μας, να ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη και πρωτόγνωρη περίοδο. Η φράση ''επιστροφή στην κανονικότητα'' μάλλον πια θα πρέπει να αναλυθεί φιλοσοφικά μετά από αυτό που όλοι μικροί μεγάλοι περνάμε. Σίγουρα η ευχή είναι και να ξεπεράσουμε και τον σκόπελο της οικονομικής κρίσης. Σχέδια εδώ και χρόνια δεν κάνω με μεγάλη σιγουριά προσπαθώ όμως, βάζω έναν στόχο, τον δουλεύω και κάποια στιγμή γίνονται. Ελπίζω λοιπόν γρήγορα ,με ασφάλεια για τον θίασο και το κοινό ,κάτι που θα κριθεί και θα οριστεί σαν πλαίσιο για όλα τα θέατρα, αναλόγως της χωρητικότητας ,να πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες παραστάσεις της ''Nastasya'', και τα επόμενα θεατρικά μελλοντικά σχέδια.

Κλείνοντας ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Ιστορικά έτυχε σε όλους μας κάτι δύσκολο, ανοίκειο, απειλητικό. Νομίζω όμως ότι η ανθρώπινη φύση έχει βαθιά ριζωμένο το ένστικτο της επιβίωσης, όχι μόνο της γυμνής ζωής, αλλά και της αγάπης για την έννοια της ζωής. Να στηριχτούμε ψυχικά, να εργαστούμε ο καθένας μας όπως μπορεί, να μείνουμε ενεργοποιημένοι, αγωνιστικοί, δημιουργικοί, ανθρώπινοι. Το μεγάλο στοίχημα είναι η επιβίωση της καλοσύνης μας, της προσφοράς, της αλληλεγγύης, της νίκης πάνω στο φόβο.